به گزارش پرتونیوز؛ در سال‌های اخیر، بازار مسکن کشور با چالش‌های متعددی از جمله افزایش بی‌رویه قیمت‌ها، کاهش قدرت خرید مردم و پدیده‌های منفی همچون احتکار مسکن روبه‌رو بوده است. این مسائل نه تنها فشار زیادی به اقشار مختلف جامعه وارد کرده، بلکه به شدت بر وضعیت اقتصادی کشور تأثیر گذاشته است. در این راستا، یکی از مهم‌ترین گام‌های دولت برای مدیریت این بحران، راه‌اندازی سامانه املاک و اسکان بوده است. سامانه‌ای که هدف آن فراهم آوردن اطلاعات دقیق و شفاف از وضعیت بازار مسکن، کنترل نقل و انتقالات ملکی و جلوگیری از احتکار مسکن است.

این سامانه به عنوان یکی از ابزارهای کلیدی در تنظیم و بهبود وضعیت بازار مسکن شناخته شده و به طور مؤثری بر روند تعادل بازار و مقابله با احتکار مسکن تأثیر گذاشته است. در ادامه، اثرات این سامانه بر متعادل شدن بازار مسکن و مقابله با احتکار مسکن به تفصیل مورد بررسی قرار می‌گیرد. یکی از اساسی‌ترین مشکلاتی که در بازار مسکن کشور وجود داشته، فقدان شفافیت اطلاعات در خصوص وضعیت مالکیت، تعداد واحدهای موجود و شرایط بازار بوده است.

تا پیش از راه‌اندازی سامانه املاک و اسکان، نبود اطلاعات دقیق موجب می‌شد که بازار تحت تاثیر حدس و گمان‌های نادرست قرار گیرد و این موضوع باعث ایجاد نوسانات قیمتی غیرمنطقی می‌شد. با تکمیل سامانه املاک و اسکان، این مشکل به طرز قابل توجهی حل شده است.

این سامانه امکان دسترسی به اطلاعات دقیق از وضعیت املاک مختلف، مالکیت‌ها، نقل و انتقالات و شرایط اجاره را فراهم می‌آورد. این اطلاعات، به ویژه برای سیاست‌گذاران و نهادهای نظارتی، ابزاری حیاتی برای مدیریت بهتر و دقیق‌تر بازار مسکن به شمار می‌آید. این شفافیت همچنین باعث کاهش بازار سیاه و قیمت‌سازی‌های کاذب می‌شود. برای مثال، با اطلاع‌رسانی درست و به موقع در خصوص میزان عرضه و تقاضای مسکن در مناطق مختلف، می‌توان به‌طور دقیق سیاست‌های متناسب با نیاز بازار را اتخاذ کرد. این مسئله در نهایی کردن برنامه‌های تولید مسکن، تخصیص منابع مالی و همچنین ساماندهی پروژه‌های عمرانی تاثیر بسزایی دارد.

کنترل احتکار مسکن چگونه عملیاتی می‌شود؟

یکی از معضلات جدی در بازار مسکن کشور، پدیده احتکار مسکن به ویژه در دوره‌های رکود بازار بوده است. بسیاری از افراد و بنگاه‌های اقتصادی، املاک را خریداری کرده و بدون آنکه آن‌ها را وارد چرخه عرضه کنند، در انتظار افزایش قیمت‌ها نگه می‌داشتند. این کار نه تنها موجب کاهش عرضه مسکن به بازار می‌شد، بلکه به افزایش قیمت‌ها و به‌دنبال آن، ایجاد نارضایتی عمومی می‌انجامید. سامانه املاک و اسکان در کنترل و شناسایی احتکار مسکن نقشی بسیار کلیدی ایفا می‌کند. این سامانه با ثبت اطلاعات دقیق در خصوص تعداد واحدهای خریداری شده، وضعیت اجاره و انتقالات املاک، به راحتی می‌تواند تشخیص دهد که آیا فرد یا گروهی در حال نگهداری املاک به منظور فروش در آینده با قیمت‌های بالاتر هستند یا خیر. علاوه بر این، سامانه از طریق بررسی‌های مستمر و پیگیری‌های قانونی، می‌تواند مکانیزم‌هایی برای مقابله با احتکار املاک ایجاد کند. برای نمونه، یکی از اقداماتی که دولت می‌تواند از طریق این سامانه انجام دهد، معرفی مالیات بر املاک مازاد است. با توجه به اطلاعات موجود در سامانه، امکان شناسایی افرادی که در مالکیت خود تعداد زیادی واحد مسکونی دارند، به راحتی امکان‌پذیر است. دولت می‌تواند با اخذ مالیات از این املاک، انگیزه نگهداری بی‌جهت املاک را کاهش داده و در نتیجه از انباشت بیش از حد مسکن در دست افراد خاص جلوگیری کند.

اثرات بر بازار اجاره و کاهش فشار بر مستاجران

بازار اجاره مسکن نیز یکی از بخش‌های آسیب‌پذیر دیگر است که به طور مستقیم تحت تأثیر سامانه املاک و اسکان قرار گرفته است. یکی از مشکلات اساسی در بازار اجاره، افزایش بی‌رویه اجاره‌بها و نوسانات شدید در این بخش بوده است. بسیاری از مالکان به دلیل نبود نظارت مناسب، اجاره‌ها را به میزان زیادی افزایش می‌دادند و این مسئله فشار زیادی بر مستاجران وارد می‌کرد. با ثبت دقیق اطلاعات در سامانه املاک و اسکان، امکان رصد قراردادهای اجاره و شرایط آن‌ها برای نهادهای نظارتی فراهم شده است. این اطلاعات به دولت و سایر دستگاه‌های مسئول این اجازه را می‌دهد که در صورت مشاهده تخلفات و افزایش‌های غیرمنطقی اجاره‌بها، وارد عمل شده و اقداماتی برای کاهش فشار بر مستاجران انجام دهند. علاوه بر این، سامانه املاک و اسکان می‌تواند به شناسایی مناطقی که در آن‌ها تقاضا برای اجاره بالا است، کمک کند. بر اساس این داده‌ها، برنامه‌ریزی‌های دقیق‌تری برای ساخت و عرضه مسکن در این مناطق انجام خواهد شد که به نوبه خود باعث کاهش تقاضای کاذب و متعادل شدن قیمت‌ها خواهد شد.

تسهیل در برنامه‌ریزی‌های توسعه شهری و سیاست‌گذاری‌های مسکن

یکی از دستاوردهای مهم تکمیل سامانه املاک و اسکان، تسهیل در فرآیند برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری‌های بلندمدت در حوزه مسکن است. با در اختیار داشتن داده‌های دقیق و به‌روز در خصوص وضعیت مالکیت، وضعیت مسکن در هر منطقه، و تحولات بازار، دولت و نهادهای مربوطه قادر خواهند بود که به‌طور مؤثری سیاست‌های جدیدی برای حل معضلات بازار مسکن و توسعه شهرها تدوین کنند. این سامانه به برنامه‌ریزان این امکان را می‌دهد که بر اساس داده‌های واقعی، نیاز به مسکن در مناطق مختلف را ارزیابی کنند و در نتیجه تصمیمات بهتری در خصوص پروژه‌های مسکن‌سازی، تخصیص منابع مالی و تقویت بخش‌های خصوصی بگیرند.

سخن پایانی

تکمیل و راه‌اندازی سامانه املاک و اسکان در واقع یک گام اساسی در جهت شفاف‌سازی و اصلاح بازار مسکن کشور بوده است. این سامانه با ایجاد شفافیت اطلاعات، امکان مدیریت بهینه‌تر بازار را فراهم می‌آورد و از طرفی با نظارت دقیق بر نقل و انتقالات و مالکیت‌ها، به طور مؤثری از احتکار مسکن جلوگیری می‌کند. این روند، به‌ویژه در شرایط فعلی که بازار مسکن با بحران‌های مختلفی مواجه است، می‌تواند باعث ثبات بیشتر در قیمت‌ها، کاهش فشار بر مستاجران و در نهایت بهبود شرایط کلی مسکن در کشور شود. به نظر می‌رسد که با تداوم بهره‌برداری از این سامانه و توسعه آن، گام‌های بلندی در راستای حل بحران مسکن در کشور برداشته خواهد شد.