
به گزارش پرتونیوز؛ در دنیای امروز که کشورهای مختلف با چالشهای اقتصادی متعددی روبرو هستند، خودکفایی در صنایع کشاورزی بهعنوان یکی از ارکان اساسی امنیت اقتصادی و ملی شناخته میشود. تحریمها، تغییرات اقلیمی، رشد جمعیت و افزایش نیاز به منابع غذایی، همه عواملی هستند که ضرورت توجه به خودکفایی در بخش کشاورزی را بهویژه برای کشورهایی که در این زمینه وابسته به واردات هستند، دوچندان میکند.
در این راستا، کشاورزی بهرهور و تحریمناپذیر میتواند نه تنها به استقلال اقتصادی کمک کند، بلکه در تضمین امنیت غذایی کشور و رفع نیازهای داخلی نقش مهمی ایفا نماید. هدف این گزارش بررسی اهمیت خودکفایی در صنایع کشاورزی، نقش کشاورزی بهرهور و تحریمناپذیر در توسعه پایدار و راهکارهای عملی برای تحقق این اهداف در کشور است.
*اهمیت خودکفایی در صنایع کشاورزی
یکی از بزرگترین مزایای خودکفایی در صنایع کشاورزی، تأمین امنیت غذایی داخلی است. وابستگی به واردات محصولات کشاورزی میتواند کشور را در معرض تهدیدات خارجی قرار دهد، بهویژه در شرایطی که تحریمها و چالشهای جهانی رخ میدهند. از این رو، خودکفایی در تولید محصولات استراتژیک کشاورزی مانند گندم، برنج، ذرت و سایر مواد غذایی اساسی، میتواند تضمینی برای تأمین نیازهای داخلی و جلوگیری از بحرانهای غذایی باشد.
افزون براین وابستگی به واردات محصولات کشاورزی نه تنها موجب خروج ارز از کشور میشود، بلکه تحت شرایط تحریم و مشکلات اقتصادی، واردات این محصولات با مشکلات فراوانی روبرو خواهد شد. خودکفایی در این بخش میتواند بهطور چشمگیری از فشارهای اقتصادی بکاهد و منابع مالی کشور را برای مصارف دیگر آزاد کند. گفتنیست که توسعه صنایع کشاورزی و تأکید بر خودکفایی در این زمینه، میتواند باعث ایجاد فرصتهای شغلی زیادی در روستاها و مناطق دورافتاده شود. این امر همچنین میتواند از مهاجرتهای بیرویه به شهرها جلوگیری کرده و به رشد پایدار اقتصاد روستایی کمک کند.
*ضرورت کشاورزی بهرهور و تحریمناپذیر
کشاورزی بهرهور به معنای استفاده بهینه از منابع موجود برای تولید بیشتر و با کیفیت بالاتر است. این نوع کشاورزی میتواند با استفاده از تکنولوژیهای نوین، بهبود روشهای آبیاری و بهرهگیری از اصلاحات ژنتیکی، تولیدات کشاورزی را بهطور قابلتوجهی افزایش دهد. کشاورزی بهرهور نه تنها به خودکفایی کمک میکند، بلکه فشار بر منابع طبیعی مانند آب و خاک را کاهش داده و به توسعه پایدار کمک میکند.
همچنین کشاورزی تحریمناپذیر به معنای توسعه ظرفیتهای کشاورزی با تمرکز بر تأمین نیازهای داخلی از طریق تولیدات بومی است. این رویکرد با استفاده از فناوریهای داخلی، تحقیق و توسعه در بخش کشاورزی و تقویت زنجیرههای تأمین داخلی، میتواند به کشاورزی کشور مقاومت بیشتری در برابر تحریمها بدهد و ظرفیت تولید را در شرایط بحرانی حفظ کند. برای دستیابی به کشاورزی بهرهور و تحریمناپذیر، نیاز به استفاده گسترده از فناوریهای نوین مانند سیستمهای آبیاری هوشمند، رباتیک کشاورزی، سنجش از دور (Remote Sensing)، و دادههای بزرگ (Big Data) است. این فناوریها میتوانند بهرهوری را بهطور چشمگیری افزایش دهند و کشاورزی را در برابر چالشهای محیطی و اقتصادی مقاومتر کنند.
*راهکارهای تحقق خودکفایی و کشاورزی بهرهور و تحریمناپذیر
تحقیق و توسعه در زمینه کشاورزی یکی از اولویتهای اصلی برای تحقق کشاورزی بهرهور و تحریمناپذیر است. دولت باید حمایتهای مالی و علمی از پروژههای تحقیقاتی کشاورزی، اصلاح بذر و توسعه تکنولوژیهای نوین کشاورزی انجام دهد. این امر میتواند به افزایش تولید و کیفیت محصولات کشاورزی کمک کند. همچنین برای دستیابی به کشاورزی بهرهور، باید کشاورزان به تکنیکها و فناوریهای نوین آشنا شوند. ایجاد دورههای آموزشی و کارگاههای تخصصی در زمینه کشاورزی مدرن، افزایش بهرهوری و مدیریت منابع، به کشاورزان کمک خواهد کرد تا توانمندیهای خود را افزایش دهند و از روشهای نوین برای بهبود تولید استفاده کنند.
*ضرورت تقویت تشکلهای کشاورزی و همکاریهای جمعی
تشکلهای کشاورزی میتوانند بهعنوان نهادهایی برای انتقال دانش، منابع مالی و تکنولوژیها عمل کنند. تقویت این تشکلها و فراهم آوردن فرصتهای همکاری میان کشاورزان، دولت و بخش خصوصی میتواند به ایجاد یک زیستبوم پویا برای کشاورزی بهرهور کمک کند. توسعه صنایع تبدیلی و فرآوری محصولات کشاورزی میتواند ارزشافزوده بیشتری برای محصولات کشاورزی ایجاد کند. این اقدام نه تنها به بهبود اقتصاد کشاورزان کمک میکند، بلکه وابستگی به واردات را کاهش داده و باعث رشد اشتغال در مناطق روستایی خواهد شد.
توسعه خودکفایی در صنایع کشاورزی و توجه به کشاورزی بهرهور و تحریمناپذیر، نه تنها برای تأمین امنیت غذایی و استقلال اقتصادی کشور حیاتی است، بلکه بهعنوان یکی از ارکان اصلی رشد پایدار و مقابله با بحرانهای اقتصادی و تحریمها به شمار میرود. برای تحقق این اهداف، نیاز به سرمایهگذاری در تحقیق و توسعه، آموزش کشاورزان، تقویت تشکلهای کشاورزی و حمایت از صنایع تبدیلی احساس میشود. این اقدامات میتوانند کشور را به سمت کشاورزی مدرن، مقاوم و بهرهور سوق دهند و در نهایت به توسعه اقتصادی پایدار و تأمین امنیت غذایی کمک کنند.