به گزارش پرتونیوز؛ کشاورزان به عنوان یکی از ارکان حیاتی اقتصاد کشور در زمینه تأمین امنیت غذایی و ایجاد اشتغال در مناطق روستایی، همواره نقشی کلیدی در توسعه اقتصادی و اجتماعی ایفا کرده‌اند. با این حال، در سال‌های اخیر، کشاورزی با چالش‌های فراوانی مواجه شده است که شرایط اقتصادی بسیاری از کشاورزان را دشوار کرده است. از جمله این چالش‌ها می‌توان به مشکلات اقتصادی، تغییرات اقلیمی، بحران آب، قیمت پایین خرید محصولات کشاورزی و مشکلات ناشی از واردات بی‌رویه محصولات اشاره کرد. در این میان، دولت‌ برای حمایت از کشاورزان سیاست‌هایی را طراحی کرده‌ تا ضمن کاهش فشار بر این قشر، به توسعه کشاورزی و بهبود شرایط زندگی کشاورزان کمک کند. در ادامه به بررسی این سیاست‌ها و میزان اثرگذاری‌شان خواهیم پرداخت که می‌خوانید.

سیاست‌های دولتی در حمایت از کشاورزان

در سال‌های اخیر، دولت‌های مختلف برای حمایت از کشاورزان و تأمین منافع این قشر، سیاست‌هایی را در نظر گرفته‌اند که به انواع مختلف در جهت بهبود شرایط زندگی کشاورزان، تقویت تولید و افزایش صادرات محصولات کشاورزی بوده‌اند. برخی از مهم‌ترین این سیاست‌ها عبارتند از:

پرداخت یارانه‌های مستقیم: دولت برای حمایت از کشاورزان در برابر مشکلات اقتصادی، اقدام به پرداخت یارانه‌های مستقیم به تولیدکنندگان محصولات کشاورزی کرده است. این یارانه‌ها به کشاورزان کمک می‌کند تا بخشی از هزینه‌های تولید خود را پوشش دهند و از فشارهای اقتصادی کاسته شود.

خرید تضمینی محصولات کشاورزی: یکی از روش‌های دیگر حمایت از کشاورزان، خرید تضمینی محصولات کشاورزی است. دولت در این راستا با تعیین قیمت‌های ثابت و مناسب برای برخی از محصولات کشاورزی، تلاش می‌کند تا کشاورزان را از نوسانات بازار و بحران‌های اقتصادی نجات دهد. این سیاست به ویژه در سال‌های اخیر و در مواجهه با کاهش قیمت محصولات، اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است.

تسهیلات بانکی با بهره کم: دولت برای حمایت از کشاورزان در تأمین مالی پروژه‌های کشاورزی، تسهیلات بانکی با بهره پایین و شرایط آسان‌تر فراهم کرده است. این تسهیلات به کشاورزان این امکان را می‌دهد که بتوانند تجهیزات مدرن کشاورزی خریداری کنند، به افزایش تولید خود پرداخته و به بهبود عملکرد کشاورزی در کشور کمک کنند.

حمایت از صادرات محصولات کشاورزی: دولت به منظور توسعه بازارهای صادراتی و افزایش درآمدهای ارزی کشور، تلاش کرده است تا از صادرات محصولات کشاورزی حمایت کند. این حمایت‌ها شامل کاهش تعرفه‌های گمرکی، تأمین اعتبارهای مالی برای صادرکنندگان و کمک به بازاریابی بین‌المللی محصولات کشاورزی است.

آموزش و ترویج فنون کشاورزی مدرن: از آنجا که بسیاری از کشاورزان به دلیل عدم دسترسی به اطلاعات و فناوری‌های نوین کشاورزی دچار مشکلاتی در بهره‌وری و مدیریت مزرعه خود هستند، دولت در تلاش است تا با برنامه‌های آموزشی و ترویج کشاورزی مدرن، بهره‌وری کشاورزی را افزایش دهد.

چالش‌های موجود و مشکلات کشاورزان

با وجود تمامی این سیاست‌ها و اقدامات حمایتی، کشاورزان همچنان با چالش‌های فراوانی مواجه هستند که بر شرایط اقتصادی و اجتماعی آنان تأثیر گذاشته است. برخی از مهم‌ترین مشکلاتی که کشاورزان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند عبارتند از:

کمبود منابع آبی: یکی از بزرگترین چالش‌های پیش روی کشاورزان در کشور، بحران آب و کمبود منابع آبی است. بسیاری از مناطق کشور با مشکلات جدی در تأمین آب مورد نیاز برای کشاورزی مواجه هستند. کاهش منابع آبی، خشکسالی‌های متوالی و افت سطح آب‌های زیرزمینی، کشاورزان را در بسیاری از مناطق کشور با بحران‌هایی جدی روبه‌رو کرده است.

تغییرات اقلیمی: تغییرات اقلیمی و نوسانات شدید آب و هوایی، از دیگر عواملی هستند که تأثیر زیادی بر کشاورزی دارند. بارش‌های نامنظم، خشکسالی‌های شدید و یا سیلاب‌های ناگهانی باعث کاهش تولید و آسیب به محصولات کشاورزی می‌شود. این شرایط به ویژه در مناطقی که کشاورزی به شدت وابسته به شرایط اقلیمی است، آسیب‌های جدی به دنبال دارد.

قیمت پایین خرید محصولات کشاورزی: یکی از مشکلات عمده کشاورزان، قیمت پایین خرید محصولات آنان است. در بسیاری از مواقع، کشاورزان قادر به فروش محصولات خود به قیمت مناسب نیستند. این موضوع به ویژه در زمینه‌هایی مانند تولید برنج، گندم و محصولات باغی مشاهده می‌شود که کشاورزان برای تأمین هزینه‌های تولید، با مشکلات جدی مواجه می‌شوند.

واردات محصولات خارجی: واردات بی‌رویه محصولات کشاورزی از کشورهای دیگر، یکی دیگر از چالش‌های مهم کشاورزان است. واردات محصولات مشابه به قیمت پایین‌تر از تولیدات داخلی، باعث کاهش تقاضا برای محصولات داخلی و در نتیجه کاهش درآمد کشاورزان می‌شود. این مشکل به ویژه در محصولات مانند برنج، گندم و حتی برخی میوه‌ها و سبزیجات به چشم می‌خورد.

نارسایی در سیستم‌های توزیع و بازار: مشکلات مربوط به توزیع محصولات کشاورزی و نارسایی‌های موجود در بازارهای داخلی، به ویژه در بخش‌هایی مانند حمل و نقل و توزیع مواد غذایی، یکی دیگر از مسائل مهم است که به کاهش درآمد کشاورزان منجر می‌شود. بسیاری از کشاورزان در فروش مستقیم محصولات خود با واسطه‌های مختلفی روبه‌رو هستند که این واسطه‌ها سهم عمده‌ای از سود را به خود اختصاص می‌دهند.

نتیجه‌گیری و پیشنهادات

به طور کلی، سیاست‌های دولتی در زمینه حمایت از کشاورزان با هدف بهبود شرایط این قشر تلاش‌هایی مثبت بوده است، اما برای دستیابی به نتایج مطلوب، نیاز به بازنگری و اصلاح این سیاست‌ها وجود دارد. در این راستا، برخی پیشنهادات به شرح زیر می‌باشد:

توجه ویژه به بحران آب: دولت باید با اتخاذ سیاست‌های بلندمدت برای مدیریت منابع آب و بهبود تکنولوژی‌های آبیاری، کشاورزان را در استفاده بهینه از منابع آبی یاری کند.

حمایت از تولید داخلی در برابر واردات: دولت باید با تدابیر مناسب از واردات بی‌رویه محصولات مشابه حمایت کند و شرایطی را فراهم کند که کشاورزان بتوانند با قیمت مناسب محصولات خود را به فروش برسانند.

تقویت برنامه‌های آموزشی و ترویج فناوری‌های نوین: آموزش کشاورزان در زمینه استفاده از روش‌های نوین کشاورزی و فناوری‌های جدید به منظور افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های تولید، باید در دستور کار قرار گیرد. در نهایت، برای تحقق این اهداف، دولت باید با هماهنگی بیشتر با تشکل‌های کشاورزی، مشکلات این قشر را شناسایی و راهکارهای عملی و مؤثری برای رفع آن‌ها ارائه دهد تا کشاورزان بتوانند با اطمینان خاطر بیشتری به تولید و توسعه کشاورزی بپردازند و در جهت تأمین امنیت غذایی کشور گام‌های مؤثری بردارند.