به گزارش پرتونیوز؛ یکی از مهم‌ترین اهداف هر اقتصاد ملی، دستیابی به استقلال اقتصادی و کاهش وابستگی به واردات است. این هدف به‌ویژه در بخش کشاورزی، به‌عنوان یکی از اساسی‌ترین بخش‌های اقتصادی کشورها که به طورمستقیم  با امنیت غذایی و معیشت مردم در ارتباط است، اهمیتی دوچندان پیدا می‌کند. در ایران، با وجود ظرفیت‌های گسترده‌ای همچون تنوع اقلیمی، منابع طبیعی غنی و نیروی کار مستعد، همچنان چالش‌هایی نظیر بهره‌وری پایین، نبود زیرساخت‌های مناسب و نوسانات بازار، مانع از شکوفایی کامل این بخش شده است. در این میان، فرهنگ کارآفرینی می‌تواند به‌عنوان یک ابزار قدرتمند، نقشی حیاتی در رفع این چالش‌ها ایفا کند. کارآفرینی نه‌تنها زمینه‌ساز نوآوری در فرآیندهای تولید و توزیع است، بلکه با ایجاد ارزش افزوده، افزایش بهره‌وری و توسعه بازارهای داخلی و خارجی، می‌تواند جایگاه ایران را در حوزه کشاورزی تقویت کند. ترویج فرهنگ کارآفرینی در بخش کشاورزی، مستلزم ترکیبی از نگرش خلاقانه، پذیرش ریسک و استفاده از فناوری‌های نوین است. این فرهنگ می‌تواند بخش کشاورزی را از یک اقتصاد سنتی و متکی به روش‌های قدیمی، به یک اقتصاد مدرن و پایدار تبدیل کند. با توجه به سیاست‌های کلان اقتصادی کشور، از جمله تأکید بر اقتصاد مقاومتی و حمایت از تولید داخلی، اهمیت ترویج این فرهنگ بیش از پیش احساس می‌شود. در ادامه، به بررسی دقیق نقش فرهنگ کارآفرینی در حمایت از تولید ملی، تقویت اقتصاد کشاورزی و توسعه تولید داخلی در ایران پرداخته می‌شود. 

*مفهوم فرهنگ کارآفرینی در کشاورزی

فرهنگ کارآفرینی به مجموعه‌ای از نگرش‌ها، باورها و رفتارهایی اشاره دارد که افراد را به پذیرش ریسک، نوآوری و جستجوی فرصت‌های جدید تشویق می‌کند. در کشاورزی، این فرهنگ به معنای بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، توسعه کسب‌وکارهای نوپا و ارائه راه‌حل‌های خلاقانه برای مشکلات مزمن این بخش مانند کمبود آب، تغییرات اقلیمی و نوسانات بازار است.

*تأثیر فرهنگ کارآفرینی بر تولید ملی

کارآفرینی در کشاورزی می‌تواند از چندین جهت به تولید ملی کمک کند: 

افزایش بهره‌وری: کارآفرینان کشاورزی با به‌کارگیری روش‌های نوین مانند کشاورزی هوشمند، مدیریت بهینه منابع و اصلاح نژاد محصولات، می‌توانند بهره‌وری را افزایش داده و سهم کشاورزی در تولید ناخالص داخلی را تقویت کنند.

کاهش وابستگی به واردات: یکی از چالش‌های اقتصاد کشاورزی ایران، وابستگی به واردات محصولات استراتژیک است. ترویج فرهنگ کارآفرینی می‌تواند به تولید داخلی این محصولات کمک کرده و کشور را به سمت خودکفایی سوق دهد.

اشتغال‌زایی پایدار: کارآفرینی به ایجاد فرصت‌های شغلی جدید، خصوصاً در مناطق روستایی، کمک می‌کند. این امر علاوه بر کاهش نرخ بیکاری، از مهاجرت روستاییان به شهرها نیز جلوگیری می‌کند.

*نقش کارآفرینی در حمایت از تولید داخلی در بخش کشاورزی

توسعه زنجیره ارزش کشاورزی: کارآفرینان می‌توانند با ایجاد کسب‌وکارهایی در بخش‌های مختلف زنجیره تأمین، از تولید تا توزیع، ارزش افزوده بالایی برای محصولات کشاورزی ایجاد کنند. این امر شامل فرآوری محصولات خام، بسته‌بندی و بازاریابی نوآورانه می‌شود. 

بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته: ورود فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی، پهپادها و اینترنت اشیاء به کشاورزی از طریق فعالیت‌های کارآفرینی، تولید داخلی را از نظر کیفی و کمی ارتقا می‌بخشد. 

توسعه بازارهای داخلی و خارجی: کارآفرینی می‌تواند به ایجاد برندهای قوی در حوزه محصولات کشاورزی کمک کند و با بازاریابی حرفه‌ای، زمینه صادرات محصولات داخلی به بازارهای جهانی را فراهم آورد.

*چالش‌ها و فرصت‌های کارآفرینی در بخش کشاورزی

کمبود سرمایه و منابع مالی: بسیاری از کارآفرینان کشاورزی به دلیل عدم دسترسی به تسهیلات مالی مناسب با مشکل مواجه‌اند. 

زیرساخت‌های ناکافی: ضعف در زیرساخت‌هایی مانند حمل‌ونقل، انبارداری و فرآوری، رشد کارآفرینی را محدود می‌کند. 

تغییرات اقلیمی: شرایط جوی نامناسب و بحران آب، فعالیت‌های کارآفرینانه را با ریسک بالا مواجه کرده است. 

*فرصت‌هاو ظرفیت‌های بکر 

ظرفیت‌های بکر: ایران با داشتن اقلیم متنوع و منابع طبیعی غنی، ظرفیت‌های بسیاری برای توسعه کسب‌وکارهای نوین کشاورزی دارد. 

روند رو به رشد فناوری: پیشرفت تکنولوژی در زمینه‌هایی مانند کشاورزی هوشمند، فرصت‌های بسیاری را برای نوآوری در این بخش فراهم کرده است. 

حمایت دولت: سیاست‌های اخیر در زمینه اقتصاد مقاومتی و حمایت از تولید داخلی، فضایی مساعد برای توسعه فرهنگ کارآفرینی ایجاد کرده است.

*راهکارهای تقویت فرهنگ کارآفرینی در کشاورزی

برگزاری دوره‌های آموزشی و کارگاه‌های تخصصی در حوزه کارآفرینی کشاورزی می‌تواند توانمندی افراد را افزایش داده و انگیزه آن‌ها را برای ورود به این عرصه تقویت کند. همچنین حمایت‌های مالی و تسهیلاتی یا به بیان دیگر تأمین اعتبارات بانکی با نرخ سود پایین، ارائه وام‌های کارآفرینی و ایجاد صندوق‌های حمایتی از جمله اقداماتی است که می‌تواند به توسعه فرهنگ کارآفرینی کمک کند. افزون براین ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای حمل‌ونقل، ذخیره‌سازی و فرآوری محصولات کشاورزی، از مهم‌ترین الزامات برای حمایت از کارآفرینان است. تسهیل ارتباط بین دانشگاه و صنعت  از دیگر راهکارهای تقویت فرهنگ کارآفرینی در کشاورزی می‌باشد. به بیان دیگر تقویت ارتباط بین مراکز علمی و بخش کشاورزی می‌تواند به انتقال دانش و فناوری به این بخش کمک کند و زمینه‌ساز ایجاد کسب‌وکارهای دانش‌بنیان در کشاورزی شود.

*سخن پایانی

فرهنگ کارآفرینی می‌تواند به‌عنوان یک محرک قوی برای توسعه اقتصاد کشاورزی و تقویت تولید ملی در ایران عمل کند. این فرهنگ با تأکید بر نوآوری، بهره‌وری و توسعه زنجیره ارزش، نه‌تنها به کاهش وابستگی به واردات و افزایش تولید داخلی کمک می‌کند، بلکه فرصت‌های شغلی جدیدی ایجاد کرده و کیفیت زندگی در مناطق روستایی را بهبود می‌بخشد. با وجود چالش‌ها، حمایت‌های دولتی و تلاش‌های جمعی می‌تواند زمینه‌ساز شکوفایی کارآفرینی در این بخش حیاتی باشد.