
مورخ ۲۲ خردادماه ۱۴۰۳، جلسه هیات امنای نهاد کتابخانههای عمومی کشور با حضور محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، یاسر احمدوند معاون فرهنگی این وزارتخانه و مهدی رمضانی دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی کشور برگزار شد. در جریان این جلسه، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با درود به روان پاک شهدای خدمت و تشکر از زحمات اعضای هیات امنای نهاد کتابخانههای عمومی گفت: خوشحالیم که دوران رشد کتابخانههای عمومی در دولت مردمی اتفاق افتاد. مطابق گزارش، ۴۰ کتابخانه در آستانه راهاندازی است و این عدد خوبی است.محمدمهدی اسماعیلی ادامه داد: توافقات خوبی با وزارت صمت درباره کتابخانههای سیار انجام شد و این طرح خوبی در راستای اجرای عدالت فرهنگی قدم موثری است. امیدوارم ۳۰۰ کتابخانه سیار را اضافه کنیم و به این واسطه دسترسی مردم به کتابهای مفید را راحتتر کنیم. عضو هیات علمی دانشگاه تهران گفت: تمام بخش ها لازم است با قوت در اجرای هرچه بهتر طرحها کنار یکدیگر باشند.
*ادامه مشی فرهنگی شهیدجمهور
دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی کشور نیز با درود به روان پاک سید شهیدان خدمت و هیات همراه، درباره مشی فرهنگی رئیسجمهور گفت: بارها با درخواستهای رئیسجمهور در حوزه کتاب مواجهه داشتم و تصور نمیکنم این مسیر دوباره شکل بگیرد و این مسیر ماندگار خواهد ماند.بر عهده خود میدانیم کارهای نیمه تمام در حوزه خود را در این مدت به پایان رسانیم.وی در ادامه گزارشی از پیگیری مصوبات جلسه قبل هیأت امنا ارائه کرد و گفت: بعد از شهادت شهدای خدمت تمام همت خود را معطوف به اتمام طرحهای نیمهتمام کردیم. پیشبینی میکنیم ۳۰ تا ۴۰ طرح از کتابخانه مرکزی رشت تا کتابخانه های روستایی افتتاح خواهد شد. پیشنهاد ما نامگذاری ۴ کتابخانه به نام شهید رئیسی است.او درباره بهرهبرداری از کتابخانههای شیراز نیز گفت: در شیراز ۸ کتابخانه آماده بهرهبرداری است که این عددی بیسابقه است.
*زنگ کتابخوانی در مدارس
دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی کشور پیشتر از وجود بیشاز ۵۰ کتابخانه سیار سخن گفته بود و اظهارداشت که ۲۰۰ خودرو به کتابخانه سیار تجهیز و راهاندازی میشوند.همچنین مطابق اعلام وی، مدارس به کتابخانه عمومی متصل خواهند شد و زنگ کتابخوانی در مدارس شکل خواهد گرفت که خوشبختانه مقدمات انعقاد تفاهمنامه پیش رفته است. کارشناسان و فعالان حوزه فرهنگ براین باورند که توسعه شبکه کتابخانهها با اولویت پایان دادن به پروژههای نیمه تمام و توسعه کتابخانههای سیار که دسترسی مردم در مناطق حاشیهای و خصوصاً مناطق کمتر برخوردار باشد، در راستای تحقق شعار «عدالت فرهنگی» است. این مهم همچنین میتواند بهعنوان یک ابزار مهم در ترویج کتابخوانی در روستاها شناخته شود.
*کتابخانههای سیار چگونه فعالیت خواهند داشت؟
مطابق اظهارات مسئولان مربوطه، این کتابخانهها معمولا درون وسیلههای نقلیه کوچک بزرگ و متوسط جانمایی میشود و در مناطق مختلف روستایی و حتی شهری خدمات ارایه میکنند و مهمترین هدف، دسترسی عادلانه مخاطبان به کتاب و نهاد کتابخانههای عمومی کشور میباشد. به بیان دیگر کتابخانهٔ سیّار کتابخانهای قابل حمل و نقل است که در واقع یک مجموعهٔ کتاب یا سایر منابع است که میتواند بیرون از محدودهٔ کتابخانه به دست کتابخوانان برسد. این کتابها و منابع با وسایل حمل و نقل جابهجا شده و به مراجعان ارائه میشود. این کتابخانهها در طول تاریخ با نامهای واگن کتابخانه، واگن کتاب، کامیون کتاب، کتابخانه روی چرخ و خدمات خودکار کتاب نیز شناخته شدهاند، اما رسالت همه آنها یکی است و شامل انتقال کتابها به خوانندگان بالقوه و ارائه خدمات کتابخانهای به مردم در مکانهای دیگر (مانند مناطق دورافتاده) یا خاص (مانند ساکنان خانههای سالمندان) میشود تا دسترسی کتابخانههای سنتی را گسترش دهند. خدمات و کتابخانههای سیار (مانند دسترسی به اینترنت، کتابهای چاپی بزرگ و کتابهای صوتی) ممکن است بر اساس مکانها و جمعیتهای هدف خود سفارشیسازی شوند.
*فعالان حوزه کتاب در این باره چه میگویند؟
کتابخانه سیار ظرفیت دیگری از خدمات کتابخوانی در نهاد کتابخانههای عمومی است و با توجه به شرایط اقلیمی و جغرافیایی روستاهای مختلف کشور، تهیه خودرو کتابخانه سیار از سوی مسئولین شهرستانی و یا خیرین راهگشای توسعه کتابخوانی برای روستاییان منطقه است. در حقیقت کتابخانه سیار ایدهای برای گسترش علم و اطلاعات در سراسر جهان است که در راستای مقابله با فقدان دسترسی به کتاب و آموزش در نقاط محروم دنیا معرفی و با استقبال چشمگیری مواجه شده است. کتابخانههای سیار در حالت کلی در حال تکامل هستند و در سراسر جهان با استقبال چشمگیری مواجه شدهاند. از این رو میتوان این اقدام را امری حائزاهمیت و مملوء از نتایج چشمگیر دانست. شایان ذکر است تا بگوییم که ترویج کتابخوانی همواره یکی از مطالبات اصلی مقام معظم رهبری بوده است. در نگاه مقام معظم رهبری کتاب و کتابخوانی از اهمیت فراوانی در بردار است و باید یکی از ارکان زندگی خانوادهها و جامعه اسلامی باشد. ایشان درباره اهمیت کتاب میفرمایند: «در اهمیت عنصر کتاب برای تکامل جامعه انسانی، همین بس که تمامی ادیان آسمانی و رجال بزرگ تاریخ بشری، از طریق کتاب جاودانه ماندهاند و روابط فرهنگی جامعه بشری نیز از پوشش کتاب و مبادلات فرهنگی تقویت شده است. از این رو میتوان ارتقا فرهنگ کتابخوانی را گامی مثمر ثمر دانست که مطابق با رهنمودهای مقام معظم رهبری تکامل جامعه انسانی را محقق میسازد.